کاکوتی Ziziphora cliniopodiodes یکی از گیاهان دارویی از تیره نعنائیان است. این گیاه در نواحی کوهستانی ایران مانند ارتفاعات شهرستان بجنورد و جاجرم واقع درخراسان شمالی می روید. کاکوتی که در گویش محلی خراسان ” آنخ ” گفته می‌شود.
چوپان‌ها و کوهنوردان برگ تازه کاکوتی را جمع آوری می‌کنند و چای آن را نوشیدنی گوارایی می‌دانند.
این گیاه چند ساله است و بوته‌های آن پرپشت و ارتفاع آن بین ۲۰ تا ۵۰ سانتی متر می‌باشد و در آذربایجان به آن کهلیک اُتی(Kəhlik oti) و یا ككلیك اوتی (Kəklik oti) (به معنای علف كبك) می‌گویند.
خواص كاكوتی
*برای تقویت معده بسیار مناسب است و همچنین اگر بعد از غذا همراه با چای میل شود تاثیر دو چندانی خواهد گذاشت.
*هرچند برگ های كاكوتی را به منظور استفاده در ماست یا دوغ خشك كرده و در هر فصلی استفاده می كنند، اما بذر كاكوتی نیز به عنوان دارو مورد استفاده قرار می گیرد.
*برگ های كاكوتی سیــنه را ملایم كرده و اسهال را بند می آورد. دستگاه تنفسی را ضدعفونی می كند. مقوی معده است. همچنین خاصیت بادشكنی داشته و می توان در موارد نفخ معده جوشانده آن را مصرف كرد.
* 8کاکوتی دارای گل های بنفش است”از برگ های خشک شده و خردشده کاکوتی به عنوان طعم دهنده در دوغ استفاده می شود.استفاده از این گیاه کمی هم به عنوان ادویه در غذاها کاربرد دارد و عطر آن بسیار نزدیک به آویشن و Oregano است و برخی از دوغ های بسته بندی شده در ایران این ادویه را دارند.
* از آنجا که آنخ یا همان کاکوتی گیاهی است که هیچگونه عوارض جانبی ندارد و بسیار ارزان و در دسترس است مصرف آن را به شما توصیه می کنیم.چای کاکوتی بعد از غذا نه تنها مانند چای سیاه آهن بدن را دفع نمیکند بلکه هضم غذا را آسان می‌کند.
برگ های كاكوتی سیــنه را ملایم كرده و اسهال را بند می آورد
طریقه ی مصرف کاکوتی
1. صفرابر: به صورت دم كرده صبح و عصر به جاي چاي ميل شود. 3 گرم در 200 سيسي آب جوش 20 دقيقه دم گردد.
2.تب مالت: كساني كه تب مالت دارند از جوشانده كاكوتي استفاده كنند.
3. رماتيسم: اشخاصي كه رماتيسم دارند ميتوانند از كاكوتي استفاده كنند به صورت حمام يعني 100 گرم كاكوتي در 3 ليتر آب جوشانده در وان ريخته داخل وان بنشينيد.
3. قاعدهآور: به صورت جوشانده سه بار در روز 5 گرم در 150 سيسي آب استفاده گردد.
4. مقوي قلب: به صورت جوشانده 2 گرم در 150 سيسي آب جوش آورده 20 دقيقه دم كرده بعد غذا ميل شود.
5. بادشكن: بعد غذا از دم كرده آن مانند شماره 4 استفاده شود.
6. خلط آور: دم كرده مانند شماره 4 استفاده شود.
7. سياه سرفه: براي سياه سرفه 5 گرم كاكوتي را در 300 سيسي آب جوشانده و دم كرده روزي 3 فنجان بنوشند.
8. آهن بدن: چاي كاكوتي بعد از غذا نه تنها مانند چاي سياه آهن بدن را دفع نميكند بلكه هضم غذا را آسان ميكند.
9. برونشيت: براي برونشيت مزمن از دم كرده كاكوتي 3 گرم در 300 سيسي آب روزي 4 فنجان ميل شود.
10. خونريزي بيني: براي جلوگيري از خونريزي بيني از دم كرده كاكوتي استفاده شود و پنبهاي را آغشته به كاكوتي در بيني بگذاريد.
11. سياتيك: براي درمان سياتيك از حمام كاكوتي مانند رماتيسم استفاده كنند، و همچنين كاكوتي را به صورت ضماد در محل سياتيك بگذارند.
12. تقويت كننده نيروي جنسي: كاكوتي تقويت كننده نيروي جنسي آقايان است.
13. نوشيدني خنک: در تابستان يك نوشيدني خوب جهت خنك شدن بدن است.
