کاهش وزن می تواند مسیری طولانی و پر از دست انداز باشد و فرد با مسائلی مانند هوس های غذایی، نوسانات هورمونی و فاکتورهای بسیار دیگری دست و پنجه نرم کند که هدفش را طولانی و گاهی نیز دشوار جلوه دهد. اما پس از هفته ها، ماه ها و حتی سال ها تلاش، نظم و قدرت اراده روزی فرا می رسد که روی ترازو می ایستید و آن شماره جادویی که روزی غیر قابل دسترس به نظر می آمده روی ترازو می بینید.
به هدفی که می خواستید رسیدید! حالا که به پایان مسیر کاهش وزن رسیده اید موقع استراحت و لذت بردن از اندام جدیدتان است، مگر نه؟
شاید بهتر است عجله نکنید. با وجود اینکه حق دارید دستاورد خود را جشن بگیرید اما این را نیز باید بدانید که از همین حالا ماجرایی جدید شروع شده است. برای بسیاری از افراد، تثبیت وزن ممکن است از خودِ کاهش وزن نیز دشوارتر باشد.
بر اساس تحقیقات یک مرکز کاهش وزن، تنها 20 درصد از کسانی که تحت نظر آن ها بود توانستند کاهش وزن خود را، با موفقیت 10 درصد به مدت یک سال ثابت نگه دارند. با اینکه این آمار نسبت به گزارش های دیگر، درصد موفقیت بیشتری را نشان می داد اما می بینیم که باز هم 80 درصد از افرادی که وزن کم کرده اند با روند ثابت نگه داشتن وزن به مشکل برخورده اند.
چرا وزن کم شده باز می گردد؟
به گفته چلسی امبر، متخصص تغذیه ممکن است کندی سوخت و ساز بدن مقصر اصلی باشد. وقتی فردی مقدار قابل توجهی وزن کم می کند، سوخت و ساز بدنش در واقع کند می شود. بدنتان نسبت به وزن کم شده مقاومت نشان می دهد چون مدت زمان طولانی با وزن بالا راحت بوده است. همچنین دکتر چلسی امبر معتقد است همه ما نقطه تنظیمی داریم که بدن در آن نقطه، وزن خود را در حالت تعادل می بیند و اگر سعی کنید از این نقطه پایین تر بروید ممکن است بدنتان مقاومت نشان دهد.
هورمون ها نیز ممکن است در بازگشت وزن نقش داشته باشند. هورمون هایتان وقتی وزن کم می کنید تغییر می کنند. مغزتان سیگنال هایی دریافت می کند تا گرلین بیشتری تولید کند، هورمونی که با احساس گرسنگی در ارتباط است بنابراین این هورمون باعث می شود غذای بیشتری طلب کنید و در نتیجه وزنتان افزایش پیدا کند. بنابراین یک فرد ممکن است با وجود اینکه بدنش به او می گوید بیشتر بخور، غذای خیلی کمتری مصرف کند. این همان مقابله ای است که منجر به کندی سوخت و ساز بدن می شود.
همچنین اگر با رژیمی بسیار محدود کننده و سخت وزن کم کنید، امکان اینکه وزنتان باز گردد بسیار بالا است. مردم معمولا رژیم را به گونه ای می بینند که یا هست و یا نیست و در کل هم بی فایده است. برای اینکه بتوانید در تثبیت وزن موفق شوید باید تغییراتی ایجاد کنید که به عنوان بخشی از سبک زندگی همیشگی باشند.
به جای اینکه به دنبال رژیم های سخت باشید تا سریع وزن کم کنید، رژیمی را شروع کنید که به صورت آهسته و پیوسته کاهش وزنتان را در پی داشته باشد. شما یک شبه دچار اضافه وزن نشده اید که یک شبه هم بخواهید همه آن را کاهش دهید. این رویکرد می تواند به بدن کمک کند، خود را با تمام تغییرات متابولیک و هورمونی پیش آمده بهتر تطبیق دهد.
نکاتی برای تثبیت وزن سالم جدید
1- آن را به یک سبک زندگی تبدیل کنید، نه رژیم غذایی
وقتی وزن کم می کنید ممکن است آن را، خیلی ساده یک فداکاری موقت در نظر بگیرید – اما همین که آن وزن کاهش پیدا کرد، دوباره وضعیت غذا خوردن و ورزش کردنتان به حالت قبل باز می گردد.
وقتی رژیم می گیرید، خود را با یک برنامه تعریف کره اید که در نهایت به پایان می رسد اما اگر این تغییرات را به عنوان سبک زندگی جدید بپذیرید، یعنی آنها در طول زندگی همراهمان باقی خواهند ماند. هرگز رژیم گرفتن را، تبدیل به محدود کردن برخی غذاهای خاص برای خودتان نکنید. شما باید با آنچه به صورت معمول و همیشه می خورید، بتوانید وزن را کاهش دهید.
2- نظارت روی وزن
دنبال کردن مرتب وزن، یکی دیگر از رفتارهای شایع بین افرادی است که توانسته اند با موفقیت وزن خود را پایین نگه دارند. برای وزن کردن خودتان، برنامه ای مرتب بچینید. اگر متوجه شدید از وزن سالم دور شده اید تغییرات لازم را اتخاذ کنید تا دوباره به حالت قبلی برگردید. برای کسانی که در مرحله تثبیت وزن قرار دارند، هفته ای یک مرتبه وزن کردن کافی است.
3- ورزش کردن را متوقف نکنید.
تحقیقات نشان داده افرادی که توانسته اند وزن کم شده خود را همانطور پایین نگه دارند پس از رسیدن به وزن ایده آل نیز دست از ورزش نکشیده اند و روزانه حدود یک ساعت فعالیت بدنی دارند. اگر در طول کاهش وزن ورزشی را پیدا کردید که از آن لذت می بردید تبدیلش کنید به بخشی از روتین روزانه خود. برای اینکه خود را به کمک ورزش در وزن مناسب نگه دارید اوایل ممکن است به کمی آزمون و خطا نیاز داشته باشید تا مقدار مناسب ورزش دستتان بیاید.
4- الگوی سالم غذا خوردن را ادامه دهید.
بعد از اینکه به اواخر سیر کاهش وزنتان رسیدید، متوجه می شوید که از خوردن غذاهای سالم لذت بیشتری می برید. در واقع، دیگر به سمت غذاهای چربی که در گذشته باعث اضافه وزنتان بودند نمی روید. برای اینکه وزنتان را در حالت سالم نگه دارید خوردن سبزیجات، میوه ها و غذاهای واقعی بسیار اهمیت دارد، همچنین کاهش استفاده از نوشیدنی های قندی مانند نوشابه و غذاهای فرآوری شده نیز می تواند کمک بزرگی باشد.
5- آرامش داشته باشید و خوب بخوابید.
بسیار مهم است که با خواب و استراحتی مناسب، به ریکاوری از ورزش و فعالیت بدنی که داشتید بپردازید. کمبود خواب و سطح استرس بالا می تواند باعث اختلالات هورمونی و متابولیک شود، در نتیجه ثابت نگه داشتن وزن کم شده نیز دشوار می شود.
6- محدوده خود را قبول کنید.
گاهی اوقات ممکن است وزنتان مثلا اگر روی 85 است، چند روز بعد که روی ترازو رفتید 86 شده باشد. این گونه موارد نباید تاثیر منفی روی شما داشته باشد، زیرا نوسانات وزن کاملا طبیعی است. بنابراین بهتر است تمرکز خود را از دست ندهید و هدفتان را دنبال کنید.
هیچ وقت فکر نکنید همیشه روی یک وزن باقی خواهید ماند. هر کدام از ما محدوده وزنی خاص خود را داریم و در طول هفته ممکن است وزنمان بارها تغییر کند.
7- از حمایت دیگران برخوردار شوید.
وقتی برای کاهش وزن خود تلاش می کنید، حمایت و کمک دیگر افرادی که وزن کم کرده اند و یا با شما هم هدف هستند بسیار اهمیت دارد. اما زمانی که به وزن ایده آل
می رسید، می توانید با ادامه روند خود تبدیل به الگویی مناسب برای کسانی شوید که در تلاش هستند وزن خود را کاهش دهند. بنابراین خود را منبع الهام دیگران بدانید و در مقابلش نیز مسئولیت پذیر باشید.